Het komt nog wel eens voor: leidinggevenden die niet los kunnen laten en daardoor stress veroorzaken bij medewerkers van een bedrijf. Bemoeit je baas zich met jouw werk? Hier vijf tips om de samenwerking te verbeteren en zowel jouw werk als dat van je baas naar een hoger plan te tillen.
Zestig procent van de werknemers gelooft niet dat ze de mogelijkheid hebben om te doen waar ze het beste in zijn op het werk, volgens onderzoek uit 2017. Een veel voorkomende verklaring hiervoor: ‘mijn baas doet het al voor me’.
Zekerheid en goed gevoel
Als mensen in organisaties doorgroeien, kunnen ze de neiging hebben om het werk te blijven doen waarmee ze eerder succesvol waren. Dat geeft zekerheid en een goed gevoel. Maar het zorgt er ook voor dat medewerkers minder leren, minder groeien, minder impact kunnen hebben en dus minder voldoening uit hun baan halen. Ze zijn genoodzaakt om (net als hun leidinggevende) beneden hun niveau te functioneren.
Praat erover
Ervaar je dat je leidinggevende meer betrokken is dan je zou willen? Om het scherp te zeggen: bemoeit je baas zich met jouw werk? Dat komt dus vaker voor dan je denkt. Maar het betekent niet dat je dat gewoon maar moet accepteren. Want of je nou rapporteert aan de CEO of een ploegbaas: er mag echt iets van gezegd worden.
Hoewel het idee om dit met je leidinggevende te bespreken misschien intimiderend aanvoelt, kunnen de resultaten beter zijn dan je denkt. Omdat de meeste leidinggevenden -vooral diegenen hoger in de organisatie- geen geweldige feedback krijgen van hun medewerkers, kan het verfrissend zijn als dat wel eens gebeurt. Voor jou is het een goede oefening in het rustig en weloverwogen bespreekbaar maken van lastige zaken.
5 tips om met een overbetrokken leidinggevende om te gaan
1. Test op bewustzijn
Wellicht is je leidinggevende zich niet bewust van zijn* overbetrokkenheid. Goed om dat eerst te testen. Laat je baas vertellen welke bijdrage hij van jou verwacht en wat de reikwijdte van de functie is.
Als het antwoord een veel te kleine reikwijdte suggereert, dan is er een gesprek nodig over niet-overeenkomende verwachtingen. Je kunt uitleggen waarom je denkt dat deze beperking jouw groei in de weg staat.
Als het antwoord aansluit bij jouw ideeën, dan is de conclusie dat je leidinggevende zich niet bewust is van zijn overbetrokkenheid. Schroom niet om de wederzijdse verwachtingen te bespreken. Benoem het effect van zijn gedrag op je werk, je resultaten en je motivatie. Bespreek specifieke voorbeelden waarin de te grote betrokkenheid is ervaren. Met een groter bewustzijn op het effect van zijn handelen wil de leidinggevende zich hopelijk wat meer terugtrekken.
2. Vraag of je tekortschiet
De overmatige betrokkenheid bij jouw werk kan een vorm van gesluierde feedback zijn. Vraag of er iets schort aan de manier waarop het werk wordt uitgevoerd. Als de leidinggevende in de ‘geruststellende’ modus springt en vertelt dat je het goed doet, pak dan door en vertel waarom je het vroeg.
Een voorbeeld: een CEO was er trots op dat zij vroeger een heel goede salesmanager was. Telkens wanneer het hoofd marketing nieuwe merkcampagnes voor haar presenteerde, sprong zij enthousiast op met ‘suggesties’ voor hem. Zij genoot zo veel van het proces dat ze niet kon zien hoe demoraliserend het voor hem was. Toen hij vertelde dat haar betrokkenheid hem in verlegenheid bracht voor het team en hij zich gekleineerd voelde, kon ze dat eigenlijk wel begrijpen. Het leidde tot een goed gesprek en uiteindelijk tot verandering van haar gedrag.
Als je echter hoort dat je prestaties tegenvallen, is bespreking ook belangrijk! Je kunt dan laten weten dat je de beste wilt zijn in je vak en dat dat niet lukt als je de kans niet krijgt het zelf te doen. Je kunt je leidinggevende bijvoorbeeld vragen je te coachen wanneer jouw inzet of resultaten niet aan de verwachtingen voldoen. Dat is beter dan dat de leidinggevende het steeds voor je doet. Misschien realiseert zij zich niet hoe opdringerig de ‘hulp’ aanvoelt en hoe het jou beperkt. Als je baas helder benoemt wat niet goed gaat, kunnen jullie samen gaan kijken naar hoe het anders kan.
3. Wijs op de onbedoelde gevolgen
De ongewenste betrokkenheid van een leidinggevende heeft vervelende gevolgen. Jullie komen beiden niet goed uit de verf en in de organisatie is dat altijd zichtbaar. Ongeacht de goede redenen die je baas denkt te hebben, is zijn overmatige betrokkenheid bij jouw werk niet passend. Het suggereert dat hij liever ander werk doet en zijn prioriteiten niet op orde heeft. Waarschijnlijk doet je baas dit ook bij andere collega’s, waardoor de prestaties van het hele team in het gedrang kunnen komen. Hoewel de bedoelingen goed kunnen zijn (zoals behulpzaam te zijn of het proces willen versnellen), zijn de gevolgen onbedoeld negatief. Mijn advies: zoek een moment waarop dit helder naar voren komt en bespreek het direct.
4. Kijk naar de aanleiding
Help je leidinggevende om helder te krijgen wat die grote betrokkenheid eigenlijk vertelt. Als zij vroeger jouw baan had, kan het best zijn dat er een kern van afgunst meespeelt. Misschien vindt je leidinggevende haar eigen werk wel niet zo leuk of is dat werk toch te complex (Peter’s Principle). Of wellicht denkt je leidinggevende dat je het werkt niet zo goed aankunt.Het kan ook aan een vertekend beeld van leiderschap liggen, waarbij ‘de baas’ altijd inspringt en zich nuttig wil maken voor de medewerkers.
Elk van deze behoeften heeft een legitieme basis. Maar het voorzien in haar eigen behoeften door zichzelf te betrekken in jouw taken, pakt voor niemand goed uit.
5. Wacht niet
Hoe langer je wacht met het bespreken van overbetrokkenheid, hoe lastiger het wordt om neutraal het gesprek aan te gaan en uit de emotie te blijven. Dat blokkeert de mogelijkheden om samen tot een oplossing te komen. Ga er maar niet van uit dat je baas zich bewust is van deze problemen. Zo snel mogelijk het gesprek oppakken dus!
Tenslotte
Het is voor leidinggevenden belangrijk om zich tot op zekere hoogte te bemoeien met inhoudelijke aspecten van het werk van het team. Bijvoorbeeld om voldoende geïnformeerd te zijn, maar ook om extra expertise te bieden voor versterking van de resultaten. Wat de reden ook is, bekijk samen wat een redelijk niveau van betrokkenheid is.
Ben jij zelf die overbetrokken leidinggevende?
Ben je leidinggevende en herken je jezelf als ‘baas’ hierin: geef je medewerker en jezelf de kans hierin te groeien. Loslaten is soms niet makkelijk, maar vasthouden aan oude patronen geeft veel meer spanning. Het ondermijnt de mogelijkheden van je medewerker en jezelf. Een goede manier om handvatten te krijgen dit beter te doen is jezelf gericht te laten coachen of een cursus ‘coachende vaardigheden’ te volgen.
*Waar hij/hem staat wordt ook zij/haar bedoelt en andersom.
